SHF wczoraj i dziś
Stowarzyszenie Historyków Fotografii powstało w 1989 r. (do 1996 r. działające pod nazwą Stowarzyszenie Historii Fotografii). Wśród członków-założycieli byli m.in.: Urszula Czartoryska, Aleksandra Garlicka, Jadwiga Ihnatowicz, Krystyna Lejko, Jerzy Malinowski, Wanda Mossakowska, Tadeusz Rutkowski, Adam Sobota.
Impulsem do powstania SHF była wyraźnie odczuwana przez środowisko osób zajmujących się dziejami fotografii konieczność podjęcia wspólnych intensywnych działań na rzecz nadania tej dziedzinie odpowiedniej rangi, poprzez inicjowanie przedsięwzięć badawczych i popularyzowanie wiedzy o fotografii. Od 1986 r. odbywało się regularnie w Instytucie Sztuki konwersatorium gromadzące osoby zainteresowane historią fotografii. Z tego to grona rekrutowali się założyciele Stowarzyszenia. Do gorących orędowników tej inicjatywy należał też ówczesny wicedyrektor IS PAN, prof. Jerzy Malinowski. Obchodzona w 1989 r. rocznica 150-lecia wynalazku była bezpośrednim bodźcem dla powołania Stowarzyszenia, a symbolicznym początkiem jego działalności była 2-dniowa sesja naukowa zorganizowana z okazji tego jubileuszu. Odbyła się ona w Instytucie Sztuki PAN w tydzień po zarejestrowaniu SHF przez warszawski Sąd Wojewódzki.
Za główne zadania statutowe SHF uznano: „podejmowanie i inicjowanie zadań naukowo-badawczych, organizacyjnych, konserwatorskich, wydawniczych, wystawienniczych i popularyzacyjnych w dziedzinie badań nad fotografią”, a także: „dążenie do pogłębiania i rozszerzania wiedzy fachowej i aktywności społecznej członków Stowarzyszenia”.
Prezesem pierwszego zarządu SHF została dr Wanda Mossakowska, a w jego skład weszli: Urszula Czartoryska, Ewa Furmańska, Tadeusz Rutkowski, Dominik Dubiel, Lech Lechowicz i Zbigniew Zegan. Kilka razy w roku spotykano się na zebraniach naukowych, podjęto się również opracowania „Przewodnika po polskich zbiorach fotograficznych”. Prace nad projektem, kierowanym przez Aleksandrę Garlicką, trwały kilka lat, lecz nie został on ukończony. Przyczynił się jednak do obudzenia zainteresowania własnymi kolekcjami fotograficznymi w polskich zbiorach publicznych.
Najważniejszą inicjatywą SHF jest wychodzące do dziś pismo „Dagerotyp”. Pierwszy numer ukazał się w maju 1993 r. jako Biuletyn Stowarzyszenia. Redagowany od początku przez Wandę Mossakowską, a wydawany jako rocznik, „Dagerotyp” prezentuje bieżącą działalność członków SHF. Jest również jedynym w Polsce specjalistycznym pismem prezentującym artykuły z zakresu historii fotografii, od lat utrzymując wysoki poziom merytoryczny. Pismo informuje ponadto o najważniejszych wystawach poświęconych dawnej fotografii. Od 2001 r. “Dagerotyp” jest wydawany przez Instytut Sztuki PAN.
Licząca początkowo zaledwie kilka stronic skromna broszura przekształciła się w miarę lat w ponad 100-stronicową, bogato ilustrowaną publikację, która poza tekstami badawczymi zawiera obszerny dział poświęcony polskim i światowym wydawnictwom z dziedziny historii fotografii. Wszystkie numery „Dagerotypu” dostępne są też w formie elektronicznej na stronie CEEOL. Do roku 2011 ukazało się 20 numerów pisma.
Stowarzyszenie Historyków Fotografii powstało w momencie zasadniczej przemiany ustrojowej w Polsce, w zupełnie odmiennych warunkach gospodarczych i organizacyjnych. Ogromne zmiany, jakie się dokonały od tamtego czasu, dotyczą także kultury, nauki, technologii, mediów. Wzrosła rola i status społeczny fotografii, zmieniły się warunki pracy i warsztat historyków fotografii, a także stojące przed nimi oczekiwania i wyzwania. Ceniąc dotychczasowy dorobek Stowarzyszenia, a zwłaszcza naukowe dokonania jego członków, pragniemy jako organizacja włączyć się w większym stopniu w aktualny nurt działań związanych z badaniami nad historią fotografii i propagowaniem wiedzy o niej. Zależy nam na tym, aby SHF stało się instytucją lepiej rozpoznawalną w środowisku kultury oraz zdobyło odpowiednią do swych kompetencji pozycję w świecie nauki.
Zapraszamy badaczy, młodych adeptów nauki i wszystkich zainteresowanych historią fotografii do przyłączenia się do SHF. Ciekawi jesteśmy podejmowanych przez różne środowiska tematów i problemów, liczymy na nowe inspiracje i pomysły. Mamy nadzieję, że powstała strona internetowa będzie impulsem do zacieśnienia kontaktów i stanie się platformą niezbędnej informacji i wymiany.
