Słowo historii. Fotoeseje

Na wiosnę 2016 na skwerze im. ks. Twardowskiego w Warszawie  (u zbiegu ulic Karowej i Krakowskiego Przedmieścia) oglądać można było  wystawę  zdjęć pochodzących z albumu fotograficznego, który dwa lata temu trafił do zbiorów Muzeum Wojska w Białymstoku. Autor fotografii, tak jak i bohaterowie zdjęć byli nieznani. Kadry układały się w swoisty fotoreportaż, dokumentujący wędrówkę polskich repatriantów z ZSRR do Polski w latach 1921–1924.

Skala tej wędrówki to od 770 tysięcy (według sowieckich szacunków) po około 1.5 miliona (według polskich szacunków) mieszkańców terenów Rosji bolszewickiej, którzy w chwili podpisania traktatu ryskiego w 1921 roku mogli ubiegać się o polskie obywatelstwo i powrót do kraju. Wśród nich byli jeńcy, uchodźcy, internowani, emigranci oraz dzieci i wnuki powstańców zesłanych do Rosji w latach 1830–1865.

Zdjęciom towarzyszyły odnoszące się do nich teksty literackie zaproszonych do projektu twórców (m.in. Ilony Wiśniewskiej, Piotra Nesterowicza, Daniela Odiji i Filipa Springera), dla których inspirację stanowiły opowieści przedstawione na kadrach zdjęć. Autorem wprowadzenia historycznego był prof. Daniel Boćkowski.

Pełna wersja wystawy, razem z audiodeskrypcją, tłumaczeniem na język migowy, filmem w reżyserii Bartosza Tryzny (stanowiącym integralną część ekspozycji) znajduje się na stronach sybir.com.pl.

Organizatorami ekspozycji byli: Muzeum Wojska w Białymstoku i Dom Spotkań z Historią.